الزی ، سیر کوهی یا والک
"الزی ، سیر کوهی یا والک" گیاهی است شبیه پیاز با دانه ها و گل سفیدرنگ این گیاه خودرو است که در رشته کوه البرز و فقط در فصل بهار می روید. سرشار از کلسیم و انواع ویتامین های نافع بدن است.
"الزی ، سیر کوهی یا والک" یکی از گونه های سیر و به اصطلاح نوعی سیرکوهی است. نام علمی آن Allium ursinum L و نام انگلیسی آن Board-leaved Garlic، wild Garlic و از خانواده Liliaceae می باشد.
"الزی ، سیر کوهی یا والک"با نام های پیاز خرسی، سیر جنگلی، سیر خرس نیز از آن یاد می شود.
بسیار ملایم تر و شیرین تر از سیر معمولی است و بیشتر مصرف دارویی دارد. دارای سه برجستگی كاملامشخص است بوی سیر و پیاز میدهد و اغلب دارای ۲ برگ دارز نوك تیز و دارای دمبرگ است .
ترکیبات شیمیایی :
"الزی ، سیر کوهی یا والک" حاوی ترکیباتی مانند اسانس فرار که حاوی ترکیبات گوگردی است، می باشد. این گیاه را در فصل بهار می چینند و برای فصول دیگر به دو روش فریز کردن و یا خشک کردن نگهداری می کنند.خشک کردن حتماً باید به روش در سایه عمل کنید.
خواص و اثرات دارویی :
1-"الزی ، سیر کوهی یا والک"در موارد تصلب شرایین، اسهال، اتساع روده ای، آنفلوانزا، برونشیت، بیماری اسهال خونی از نوع آمیبی و سیاه سرفه به کار می رود.
2-خوردن آن تنفس را آسان و تنگی نفس را درمان مى کند.
3-مداومت در خوردن "الزی ، سیر کوهی یا والک"سبب ریزش موى سفید و در آمدن موى سیاه به جاى آن می شود. این خاصیت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زیاد بوده و عامل سیاهى موى بدن انسان مى باشد
4- "الزی ، سیر کوهی یا والک"با انبساط ملایم عروق خونی سبب کاهش فشار خون می شود.
5-سرشار از ویتامین C بوده و داراى لعاب و صمغ زیاد مى باشد.
6-"الزی ، سیر کوهی یا والک"برای تصفیه خونبسیار مفید است و در ناراحتی های هاضمه کمک می کند و خواص پیاز آن تا حدود زیادی شبیه سیر است.
7- مصرف گیاه "الزی ، سیر کوهی یا والک" باعث کاهش قند و پیشگیری از افزایش فشار خون در مبتلایان به دیابت می شود.
8-"الزی ، سیر کوهی یا والک"برای کسانی که تنگی عروق دارند و همچنین برای سرگیجه بسیار مفید است.
9-این گیاه ضد عفونى کننده ی قوى است؛ به هضم غذا کمک مى کند و ضد کرم معده و کرم کدو است.
10- اثر خوبى بر روى اعصاب دارد و از آن براى درمان نسیان، تقویت اعصاب و اشخاص فلج استفاده می کنند.
11-تسکین دهنده ی درد روماتیسم ، سیاتیک و نقرس مى باشد.
12-ادرار را باز مى کند و رنگ چهره را نیکو مى سازد.
13-پادزهر سموم حیوانى و غذایى هست.
14-مداومت در خوردن"الزی ، سیر کوهی یا والک"سبب ریزش موى سفید و در آمدن موى سیاه به جاى آن می شود. این خاصیت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زیاد بوده و عامل سیاهى موى بدن انسان مى باشد. از این نظر شباهت زیادى به سیر دارد.
15-به علت داشتن املاح زیاد، خون را قلیایى کرده و اسیدی بودن آن را از بین مى برد.
16-میوه ی"الزی ، سیر کوهی یا والک"بسیار خنک و ضد رطوبت بدن است و راه ورود میکروب ها را به عروق مى بندد و از خونریزى و فساد خون جلوگیرى کرده و رقت خون را درمان مى کند.
17-ملین و اشتهاآور بوده و ادرار را زیاد مى کند.
18- "الزی ، سیر کوهی یا والک"برای کسانی که تنگی عروق دارند و همچنین برای سرگیجه بسیار مفید است
19-مسکن صفرا و پاک کننده صفرا از امعاء است.
20-بهترین درمان روماتیسم و تصلب شرائین است، براى کسانى که از درد معده رنج مى برند، میوه ى خوبى است و از تحریکات جلدى جلوگیرى مى نماید.
21-شربت"الزی ، سیر کوهی یا والک" براى مبتلایان به تب و آبله مرغان و سرخک بسیار مفید است. غرغره ی جوشانده ی آن براى درمان دردگلو و آنژین سود فراوان دارد.
22-سکنجبین میوه آن خنک کننده بوده و براى رفع یرقان و التهاب صفرا و کبد سودبخش است.
23-اگر بر روی پوست مالیده شود باعث قرمزی پوست می شود.
24-به صورت موضعی برگ های له شده ی آن را می توان برای از بین بردن آبسه و کورک به کار برد.
25-مالیدن عصاره میوه ى "الزی ، سیر کوهی یا والک"جهت زخم هاى آبدار و چرکى نافع بوده، آن ها را خشک مى کند و گل آن نیز همین خاصیت را دارد.
26-ضماد برگ "الزی ، سیر کوهی یا والک"جهت زخم هاى سرد و برآمدگى چشم از حدقه مفید است. عصاره ی برگ و ساقه ی آن که تازه چیده و کوبیده شده را با کمى صمغ مخلوط نمایید، جهت امراض چشم مخصوصا جوش پلک و ریزش اشک، ناخنه و ورم پلک چشم مفید مى باشد.
27-جویدن برگ "الزی ، سیر کوهی یا والک"جهت ورم لثه و رفع بى حسى آن مفید مى باشد. جوش هاى دهان را از بین مى برد و بوى بد دهان را برطرف مى نماید.
28-نوشیدن آب برگ و ساقه ی آن که تازه باشد با کمى صمغ عربى جهت تقویت معده و خونریزى معده و بند آمدن اسهال و معالجه بواسیر نافع است.
29-گل "الزی ، سیر کوهی یا والک"نیز اسهال را بند مى آورد و ضماد برگ آن بر روى دکمه بواسیر خونى نافع است.
30-نوشیدن جوشانده ى ریشه ی "الزی ، سیر کوهی یا والک" علاوه بر بند آمدن اسهال، سنگ کلیه و مثانه را خرد مى کند.
از برگ این گیاه تا می توانید استفاده کنید و چنان چه در اختیار ندارید از سیر معمولی چه از برگ و چه از پیاز آن میل نمایید. اثر گیاه تازه بهتر از پخته ی آن است. برگ آن را همراه با جعفری و پیازچه به صورت سبزی خوردن یا سالاد، سوپ، آش کوکوی بدون تخم مرغ می توانید تناول نمایید.
"الزی ، سیر کوهی یا والک" در فصل بهار در سوادکوه فراوان می روید و در روستای اساس هم مورد استفاده بالا است .
توجه: لازم به یادآوری است گیاهان خود رو را بدون شناسایی کامل نباید مصرف کرد برای مثال "الزی ، سیر کوهی یا والک" نمونه غیر خوراکی آن که بسیار شبیه خودش است نیز وجود دارد و بسیار تلخ است که در سوادکوه معروف به الزی مار است ، خودرو و برگ های پهن دارد و غیرخوراکی است .
